Het NVMO werd vorige week verrast met een bijzondere gift. Aan het hek hing een plastic tas met ongebruikelijke inhoud. Het museum is op zoek naar iemand die meer hierover weet.
Het lijkt een gebeurtenis uit een spannend jongensboek. Wanneer een nietsvermoedende medewerkster arriveert bij het NVMO, hangt er een blauwe tas van een bekende supermarkt aan het hek. Het bijbehorende briefje meldt slechts ‘Gift voor het Natuurhistorisch en Volkenkundig Museum Oudenbosch’.
Binnen blijkt de even vreemde als lugubere inhoud: een afrikaans houten beeld met houten en ijzeren pinnen waaraan met touw diverse botdelen en horentjes zijn gebonden. Het oogt als een ritueel beeld. Bij veel afrikaanse volksstammen wordt aan dergelijke beelden magische kracht toegekend, en door zo’n fetisj te verrijken met dierlijke of soms zelfs menselijke offers, neemt de invloed alleen maar toe.
De kracht van een dergelijk beeld was overigens grotendeels psychologisch. Het beeld zelf had uiteraard geen macht, maar de angst ervoor van mensen leidde vaak tot een ‘self-fulfilling prophecy’. In de ‘juiste’ handen waren ze voorwerpen met macht. Ten dode toe.
Vreeswekkende materie
Dr. Paul Julien, ‘de laatste ontdekkingsreiziger’, beschrijft in zijn ‘Kampvuren langs de Evenaar’ een amulet dat alleen al door zijn aanwezigheid de mensen verlamden van schrik, haast deed sterven van angst. De naam van zulke amuletten is Borfimah of bole-fimah, dat ‘medicijnbuidel’ betekent. Inderdaad betreft het een leren buidel, meestal vervaardigd uit antilopenhuid, soms ook kalebasschaal, gevuld met de ‘vreeswekkende materie’ die de kracht er van uitmaakt. Die inhoud kan zeer gevarieerd zijn: luipaardklauwen, mensenbeenderen, menselijk vet en bloed, gedeelten van mensenoffers, nagels, haar, schorpioenschilden enz. Van de meeste borfimahs is de inhoud niet na te gaan, omdat ze slechts geopend kunnen worden door het voorwerp op te offeren.
Vervalsing?
Onderzocht wordt wat de herkomst is van de botdelen en van het beeld als geheel. Daarbij wordt niet uitgesloten dat het om een vervalsing gaat, want bepaalde details roepen twijfels op.
In het recent door het museum uitgegeven vakblad staat een uitgebreid artikel over fetisjen en amuletten. Mogelijk is iemand daardoor op het idee gebracht dit beeld te schenken. Al met al is het wel een interessant object.
Wie informatie heeft over het beeld of de schenker, wordt verzocht contact op te nemen met het museum via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
