Het NVMO is een typisch 19e-eeuws instituut met een encyclopedische collectie. Vanaf 1840 begonnen Broeders van Saint Louis met het verzamelen van natuurhistorische en volkenkundige objecten ten bate van het onderwijs. Dit resulteerde in omvangrijke collecties op velerlei gebied.
In 1862 vertrokken de eerste vier broeders van Saint Louis naar Indonesië om in Surabaya de eerste katholieke jongensschool van Java te stichten. De Broeders in Indonesië stuurden veel voorwerpen en brachten ze in latere jaren mee om in een van de ruimtes van Saint Louis tentoongesteld te worden. “Een koffer uit Oudenbosch met leuke en ondeugende verrassingen voor de broeders in de Oost werd beantwoord met een kist volgepropt met Indische vruchten of met vogelhuidjes en klewangs voor het Oudenbossche museum. Want de Broeders in Indonesië willen dat het Museum van Saint Louis groots en schoon wordt.”
Eind 19e eeuw schonken de Witte Paters veel voorwerpen uit de Congo. In de loop der jaren schonken ook ouders van interne leerlingen voorwerpen aan het museum en door de aankoop in 1903 van de flinke vogelcollectie met alle inheemse vogels groeide er behoefte aan meer ruimte. De tijd brak aan om aan een echte museumruimte te denken.
Inmiddels heeft het Natuurhistorisch en Volkenkundig Museum een plaats veroverd tussen de reguliere musea van Nederland. Collecties op het gebied van natuur, archeologie, geologie en uiteraard volkenkunde bieden een schat aan bezienswaardigheden en wetenswaardigheden. Voldoende om geruime tijd in het museum door te brengen. Laat u verrassen door de gevarieerde collecties die zijn geëxposeerd in een sfeer van vroeger.