Natuurhistorisch & Volkenkundig

NVM Oudenbosch

Vind hier een mozaïek van de objecten van de maand.

Het object van de maand december 2024 Conglomeraat

december 2024 kader

In het Natuurhistorisch en Volkenkundig Museum hebben we vele gesteenten. Bijvoorbeeld deze conglomeraat die hoofdzakelijk bestaat uit kiezels, maar ook een stukje versteend hout met nog duidelijk bewaarde houtstructuur.

Conglomeraat is een zogeheten sedimentair gesteente. Dat betekend dat het ontstaan is door het verstenen van sedimenten. Zandstenen zijn hier voorbeelden van, afgezette lagen zand zijn hierbij samengeklit tot een vast gesteente. Dit gebeurde ook bij conglomeraat,maar dit is grover en daardoor ook veel makkelijker te herkennen dan zandsteen. Vanwege die opbouw uit aaneengekit grind wordt conglomeraat ook wel natuurlijk beton genoemd. Soms is het verschil tussen beton en conglomeraat zo moeilijk te zien dat zelfs ervaren geologen de grootste moeite hebben om de twee van elkaar te onderscheiden. In Nederland  komen conglomeraten voor als zwerfsteen, meegevoerd door rivieren of tijdens de ijstijden van het Pleistoceen vervoerd door het ijs.

In dit stukje conglomeraat is ook een stukje versteend hout ingesloten. Net als bij allen fossielen is bij versteend hout tijdens een fossilisatieproces al het organisch materiaal met behoudt van de structuur vervangen door mineralen. Vaak is dit kwarts. Alle cellen bestaande uit cellulose worden vervangen door siliciumoxide. Dit proces duurt duizenden tot miljoenen jaren. Wat overblijft is een gesteente waarin duidelijke houtstructuren herkenbaar zijn. In optimale omstandigheden zijn de jaarringen nog te tellen, cellen herkenbaar en kunnen we zelfs nog nagaan welke boomsoort versteend is.