Natuurhistorisch & Volkenkundig

NVM Oudenbosch

Object van de maand Mei, Gemberpot

object mei kader klein

Broeder Liborius had een prachtige verzameling met aardewerken objecten. De achtergrond was zeer variërend. Enkele stukken kwamen van archeologische opgravingen, maar ook veel modern gebruiksvoorwerpen. Ook eigenbakken aardewerk van de broeder mag niet ontbreken.

Een leuk potje is een groen geglazuurde gemberpot. Alle zijden van de zeshoekige voorraadpot zijn versierd. De pot is afgesloten met een kurk, deze is bevestigt aan rieten omhulsel, waar ook een lus of hengsel aan zit.

Een klassieke gemberpot wordt gekenmerkt door zijn afgeronde eironde vorm en hoge schouders. De term "gemberpot" is een westerse uitvinding. In China wordt de vorm gewoon ‘guan,’ of kruik genoemd, en ze werden gebruikt om kruiden in te bewaren.

De gemberpot ontstond in de tijd van de Qin Dynastie als bewaarpot voor specerijen zoals zout en gember. Toen gember een belangrijk exportproduct naar de westerse wereld werd, werden de vaten waarin het werd opgeslagen en vervoerd bekend als ‘gemberkruiken’.

Gember is afkomstig van de wortel van de gemberplant, Zingiber officinale. De wortel kent vele toepassingen in de keuken. De kruidige wortel is tegenwoordig niet meer weg te denken in ons voedingspatroon. Het is een smaakmaker in koeken als speculaas en ontbijtkoek. Maar komt ook voor in kruidenmengsels als curry. Daarnaast zijn ginger ale en gemberthee bekende drankjes.

In Azië worden er medicinale krachten aan gember toegewezen. De essentiële oliën zouden onder meer ontstekingsremmend werken. De term stemgember is een verwijzing hier naar.