Natuurhistorisch & Volkenkundig

NVM Oudenbosch

Egel 2

In oktober vindt in het Natuurhistorisch en Volkenkundig Museum de tweede editie van de ‘Nacht in het Museum’ plaats. Ontdek alle bijzondere objecten met de zaklamp. Daarnaast zal er toneelspel te zien zijn onder leiding van TongerloToneel. Deze editie is verdeelt over twee avonden, namelijk op 28 en 29 oktober. Het object van de maand sluit hierop aan, een nachtdier. In Nederland is de egel een van de meest waargenomen wilde zoogdieren. Het dier heeft zich volledig aangepast aan het stadsleven. In tuinen en parken komen ze inmiddels vaker voor dan in bossen.

De egel is een klein zoogdier met zo’n 7000 stekels op zijn rug. Als het beestje gevaar ziet, rolt het zich op en blijft een stekelig balletje over. Egels hoor je vaak eerder dan dat je ze ziet. Egels zijn behoorlijk ludiruchtig en kunnen veel verschillende geluiden voortbrengen, bijvoorbeeld snurken en snuffelen of door bladeren te laten ritselen. Egels zijn nachtdieren. Overdag liggen ze graag tussen bladeren, mos of struiken. Van November tot mei houden ze hun winterslaap, omdat het voedsel dan schaars is. Insecten, kikkers en jonge vogels zijn dan immers lastig te vinden. Tijdens de winterslaap daalt hun temperatuur van 35 graden naar 10 graden en verliezen ze 30 % van hun lichaamsgewicht.

We mogen blij zijn met de egel, die veel schadelijke insecten eet en is daarmee een belangrijke ongediertebestrijder. De egel is beschermd in het grootste deel van zijn verspreidingsgebied, ook in Nederland. Er zijn gespecialiseerde egelopvangcentra. Voor gewonde, verweesde en zieke egels kan men de dierenambulance bellen.

Er zijn lopen op aarde 17 egelsoorten rond. In Nederland hebben we slechts 1 soort, de Erinaceus europaeus. Hoewel we egels met enige regelmaat zien zijn, gaat het niet goed met deze nuttige tuingasten. Jaarlijks worden er honderdduizenden egels aangereden. Nu de dagen korter worden is de kans groter dat egel en auto elkaar treffen. Ook vergiftiging door slakkenbestrijdingsmiddelen of andere pesticiden komt geregeld voor. Egels komen soms ook terecht in maaimachines. Egels zijn goede zwemmers, maar als er steile kanten zijn kunnen ze toch in de problemen komen. Door hun stekels hebben egels weinig natuurlijke vijanden, hoewel de grotere roofvogels, vossen en dassen wel degelijk een gevaar kunnen vormen.

2022 is een zwaar egeljaar. Europa werd geteisterd door droogte. De dieren konden geen water vinden en ook eten is schaars. Dit kwam onder meer daardat slakken en wormen dieper in de grond zaten. Egelopvangcentra in het land geven aan dat ze 40 procent meer egels moeten huisvesten ten opzichte van vorig jaar. Er worden egels opgevangen die meer dan de helft van hun normale gewicht zijn verloren. Ook worden veel achtergelaten jongen gevonden. Geen eten betekent geen melk voor de jongen. Die worden dan afgestoten. We kunnen in onze tuin wel voedsel leggen voor egels. Het zijn vleeseteres, katten- of hondebrokjes zijn zeer geschikt. Koemelk is een slecht idee, de lactose in deze melk kan allerlei problemen veroorzaken.