Gaan we dit schattige diertje over een jaartje of tien in Nederland enkel in musea zien?De muskusrat is een knaagdier die oorspronkelijk uit Noord-Amerika afkomstig is. Anders dan de naam doet vermoeden behoort het beestje niet tot de familie van ratten, maar vallen ze onder de woelmuizen. In onze natuurzaal is een schedel te zien van een muskusrat, waar de knaagtanden goed zichtbaar zijn. De Tsjechische graaf Colloredo-Mannsfeld nam van een jachtreis door Alaska enkele muskusratten mee. De pelzen waren gewild als bont en zodoende verspreidden muskusratten zich al ruim een eeuw over Europa. Via België migreerde het dier zich naar Nederland. In de omgeving van Budel werd in 1938 voor de eerste keer in ons land een muskusrat gevangen.
Sinds 2017 staat de muskusrat op de lijst van invasieve uitheemse soorten die zorgwekkend zijn voor de Europese Unie. De diertjes kunnen veel schade aanrichten door gangen te graven in onze dijken, wat in het ergste geval tot dijkdoorbraken kan leiden. Ook zijn de dieren een gevaar voor de biodiversiteit. De muskus- en beverratten eten bijvoorbeeld riet en lisdodde, een biotoop voor inheemse dieren. Bestrijding was vroeger een taak van provincies, maar is tegenwoordig een taak van de waterschappen. In onze provincie worden minder muskusratten gevangen dan in het midden van het land, in West-Brabant hebben we echter wel veel rivieren en beken met dijken en kades die beschermd moeten worden.
Afgelopen maand kwamen er berichten in het nieuws over de bestrijding. Vorig jaar zijn in Nederland duizenden muskus- en beverratten meer gevangen dan in het jaar daarvoor. In Duitsland is de populatie nog omvangrijk, door zachte winters en minder goed georganiseerde bestrijding. Bij hoogwater in Duitsland liepen de holen van de knaagdieren daar onder water en trokken ze stroomafwaarts naar Nederland op zoek naar droge plekken. De waterschappen willen Nederland in 2034 zo goed als muskusratvrij hebben. Het doel is bereikt als er tegen die tijd in het binnenland minder dan 500 muskusratten per jaar worden gevangen.
Om na te gaan of de bestrijding van muskusratten efficiënter en met minder dierenleed kan, heeft het waterschap Brabantse Delta een wetenschappelijk veldonderzoek uitgevoerd in het buitengebied van Dinteloord. De muskusratten zijn hier een aantal jaar niet bestreden, om na te gaan wat het effect is. Het onderzoek werd in 2017 afgerond, de onderzoeksresultaten worden gebruikt om een nieuwe aanpak te bepalen voor muskusrattenbeheer. De bescherming van het buitengebied en herstel van eventuele schade heeft altijd voorop gestaan in het onderzoek.
